Trafik suçları içinde, Türk Ceza Kanunu kapsamına giren fiiller yer aldığı gibi, basit adli cezaları ve idari cezalar yer almaktadır. İşbu adli cezalar içinde, hafif para cezası, hafif hapis, sürücü belgesinin geri alınması gibi yaptırımlar mevcuttur. İdari cezalar içinde ise, para cezası, sürücü belgesinin geri alınması, puan cezası gibi yaptırımlar bulunmaktadır.
Trafik cezası, bu cezalar arasında Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmişçeşitli ihlalleri gerçekleştiren kişilere karşı uygulanan idari para cezasıdır. Her ihlal için belirlenen para cezasının miktarı Maliye Bakanlığı tarafından her yıl belirlenen yeniden değerleme oranına göre arttırılır.
Adli para cezası yalnızca mahkemelerce hükmedilebilen bir para cezası türüdür. İdari para cezaları ise çeşitli kamu kurumlarınca uygulanır.(Belediyeler, Kaymakamlıklar, Emniyet Genel Müdürlüğü vs.) Bu sebeple trafik cezaları da idari para cezası niteliğindedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında verilen idari para cezaları para cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihi takip eden takvim yılının son günü bitimine kadar tebliğ edilmediği takdirde idari yaptırımı kararı verilemez, verilmiş olanlar düşer. Varsayalım 10 Haziran 2024 tarihinde trafik cezasını gerektiren fiili işlediniz. Bu sebeple size verilen trafik cezasının tebligatı en geç 31 Aralık 2025 günü yapılması gerekmektedir. Zamanında tebliğ edilmeyen trafik cezaları itiraz edildiği takdirde düşecektir.
Trafik cezalarında tebliğ tarihi duruma göre değişiklik göstermektedir.
Eğer aracınızla polis çevirmesinde durdurulup trafik cezası yazıldıysa tebliğ tarihi cezanın yazıldığı tarihtir ve süreler o günden itibaren işlemeye başlar.
Eğer trafik polisi veya EDS(Elektronik Denetleme Sistemi) tarafından bir trafik cezası yazıldıysa trafik cezası tebliğ tarihi tebligatın kayıtlı adresinize ulaştığı tarihten itibaren başlar.
7201 sayılı Tebligat Kanununa göre sistemde kayıtlı adresinde bulunmayan kişilerin tebligatı bulunduğu mahallenin muhtarına teslim edilir. Bu sırada kapıya muhtara tebliğ edildiğine dair haber verme kağıdı yapıştırılır. Haber verme kağıdının kapıya yapıştırıldığı tarih tebliğ tarihi olarak kabul edilmektedir.
Kişinin kendisine verilmiş olan trafik cezasını E-Devletten, Emniyet Genel Müdürlüğünden veya Gelir İdaresi Başkanlık sisteminden öğrenmiş olması cezanın tebliğ edilmiş olduğu anlamına gelmez. Yasal süreler tebligatın yapıldığı tarihten itibaren başlar.
Trafik cezasını ödeyebilmek için öncelikle o cezanın tebliğ edilmesi gerekmektedir. Eğer trafik cezası henüz tebliğ edilmemişse trafik cezanızı tebliğ edilene kadar ödeyemezsiniz.
Aynı şekilde trafik cezalarına itiraz süresi de tebliğ tarihinden itibaren başlayacağından henüz tebliğ edilmemiş olan trafik cezalarına tebliğ edilmeden önce itiraz edemezsiniz.
Adresinize tebliğ edilen trafik cezası tutanağının Tespit edilen Trafik Kural İhlali bölümünün K.T.K. Maddesi bölümünde yazılmış olan trafik cezasının kanunun hangi maddesinden kaynaklandığını öğrenebilirsiniz. İlgili kanun maddesinin öğrenmek istiyorsanız trafik.gov.tr üzerinden 2024 yılı Trafik İdari Para Ceza Rehberinden öğrenebilirsiniz.
Trafik cezası ödenmediği takdirde tebligatın yapıldığı tarihten itibaren geçen her ay için %5 oranında faiz işler. Faiz işlenmesi ceza tutarının iki katına çıkana kadar devam eder. Eğer trafik cezası bunun sonucunda da ödenmezse cezalının banka hesaplarına, maaşına veya mal varlığına haciz işlemi başlatılabilir. Plakasına yazılı ceza bulunan araç ceza ödenmediği takdirde devredilemez.
Trafik cezası idari para cezası olduğundan adli sicil kaydınıza işlenmez.
E-devlet üzerinden e-imza veya mobil imzanız mevcutsa UYAP vatandaş portal üzerinden trafik cezanıza itiraz edebilmeniz mümkündür. Ancak e-imza veya mobil imza olmadan e-devlet üzerinden itiraz işlemlerinin yapılabilmesi mümkün değildir.
Trafik ceza sorgulama ve ödeme işlemleri çeşitli kanallar üzerinden yapılabilir. Banka yada vergi dairesi üzerinden de trafik cezaları ödenebilir. Bu sebeple bazı durumlarda E-devlet sistemi üzerinden trafik cezalarının düşmesi zaman alabilir. Ancak genellikle E-devlet sisteminden ödenmiş olan borcun düşmesi 3-7 gün aralığında bir süre almaktadır.
Ülkemizde belirli dönemlerde trafik cezalarına af gelmektedir. Şartları her af döneminde değişmekle birlikte genellikle borçların silinmesinden çok yapılandırmayı sağlayan veya başvuruda bulunanlara indirimli ödeme hakkı veren bir uygulamadır. Trafik cezası affı sürekli olan bir uygulama değildir. Devlet tarafından aftan yararlanılabilecek tarihler açıklanır ve yalnızca açıklanan tarihleri kapsar.
Trafik cezası affı 2023 yılında çıktı ve 31 Aralık 2022 tarihinden önce 2000 TL ve altındaki trafik cezası borçları silindi. Ayrıca 31 Mayıs 2023 tarihine kadar süren yapılandırma başvurularında bulunanların borçlarında yapılandırmaya gidildi.
Aynı günde 2 defa trafik cezası yazılmasında bir engel bulunmamaktadır ancak aynı yerde ve aynı sebepten 2 farklı ceza yazılması hukuka aykırılık teşkil etmektedir. Bu nedenle aynı yolda aynı vakitte 2 veya daha fazla hız cezası kesilmesi mümkün değildir.