Adli Para Cezası Nedir?

Makaleler
11.02.2025

ADLİ PARA CEZASI NEDİR?

Türk Ceza Kanunu suç işleyen kişilere karşı belirli yaptırımları öngörmüştür. Bu yaptırımların başında hapis cezaları ve adli para cezaları gelmektedir. Adli para cezası, kişinin işlemiş olduğu suçun karşılığı olarak özgürlüğünü kısıtlayıcı hapis cezası yerine belirli bir parayı ödemek zorunda olduğu yaptırım türüdür.

TCK 52.Madde Adli para cezasının ayrıntılarını düzenlemiştir. Buna göre;

(1) Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.

(2) En az yüz ve en fazla beşyüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.

(3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.

(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.

ADLİ PARA CEZASI NE ZAMAN KESİNLEŞİR?

Adli para cezası yerel mahkemenin vermiş olduğu karara iki hafta içerisinde itiraz edilmediği takdirde veya kararın istinaf edildiği durumlarda istinaf kararına iki hafta içerisinde itiraz edilmediği, kararın temyiz edildiği durumlarda ise temyizden sonra kesinleşir.

ADLİ PARA CEZASINI NE ZAMAN ÖDEMEM GEREKİYOR?

Adli para cezası, karar kesinleştikten sonra kararı veren mahkeme tarafından infaz savcılığına gönderilir. İnfaz savcılığı ödeme emriyle birlikte tarafınıza tebligat çıkartır. Ödeme emrinin tarafınıza tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde adli para cezasını ödemeniz gerekmektedir.

ADLİ PARA CEZASI NEREYE ÖDENİR?

Adli para cezası tarafınıza tebliğ edildikten sonra vergi dairesine giderek ödeme yapabilirsiniz. Sonrasında yapmış olduğunuz ödemenin dekontunu yargılamanın yapıldığı mahkemenin bulunduğu infaz bürosuna teslim etmeniz gerekmektedir.

ADLİ PARA CEZASINI TAKSİTLENDİRMEK MÜMKÜN MÜ?

Adli para cezasına hükmeden mahkeme kararında taksitlendirme yapıp yapmadığını belirtir. Bu karara göre adli para cezasını taksitli bir şekilde ödeyebilirsiniz. Mahkeme taksitlendirme yaparken ceza vereceği kişinin ekonomik durumunu göz önünde bulundurmak zorundadır. TCK 52. ye göre hakim, kişiye hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıldan fazla olmamak şartıyla mehil de verebilir. Hükmedilen Adli para cezalarında taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Mahkeme kararında para cezası taksitlere bölünmemişse bir aylık ödeme süresi içinde adli para cezasının üçte birini ödeyen hükümlü isterse geri kalan kısım için birer ay arayla iki eşit taksitte ödeme isteyebilir.

ADLİ PARA CEZASINI ÖDEMEZSEM NE OLUR?

Adli para cezasının ödenmemesi durumunda, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 106. maddesine göre uygulanacak süreç özetle şu şekilde işler:

Kamuya yararlı işte çalıştırma

Adli para cezasını süresinde ödemeyen hükümlü için Cumhuriyet savcısı, ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarını belirler. Bu miktar, hükümlünün kamuya yararlı bir işte çalıştırılması şeklinde infaz edilir. Çalışma süresi şu şekilde hesaplanır:

• İki saat çalışma = Bir gün ceza.

Hükümlü, para cezasının kalan kısmını ödeyerek bu yükümlülükten kurtulabilir.

Hapis cezasına çevirme

Hükümlü:

Kamuya yararlı bir işte çalışma yükümlülüğüne uymadığı takdirde, çalıştığı günlerin hapis cezasına mahsup edilmesi sonucu kalan cezası açık ceza infaz kurumunda hapis cezası olarak çektirilir.

• Çocuklar: Çocuklar hakkında verilen adli para cezası, hapse çevrilemez.
• Süre Sınırlaması: Adli para cezasından çevrilen hapis cezası süresi:
• Bir suç için en fazla üç yıl,
• Birden fazla suç için en fazla beş yıl olabilir.
• Koşullu Salıverilme ve Erteleme: Adli para cezasından çevrilen hapis cezası ertelenemez ve bu cezalar için koşullu salıverilme uygulanmaz.

Hükümlü, cezaevindeyken veya kamuya yararlı işte çalışırken, kalan para cezasını öderse infaz durdurulur ve serbest bırakılır.

ADLİ PARA CEZASI SİCİLİMDE GÖRÜNÜR MÜ?

Adli para cezası sicile işlenir ancak ödeme yapıldıktan sonra sicil kaydı kendiliğinden silinir. Adli sicil kaydından adli para cezasının silinmediği takdirde, adli sicil kaydının silinmesine ilişkin talepte bulunulabilir.

ADLİ PARA CEZASI, İDARİ PARA CEZASI FARKI NEDİR?

İdari Para Cezası ve Adli Para Cezası, kararı veren makam, verildiği durumlar ve itiraz yönünden farklılık gösterir. Bu iki ceza türünün temel farkları:

İdari Para Cezası:

• Verildiği Durumlar: İdari makamlar tarafından, genellikle idari suçlar (örneğin, trafik ihlalleri, çevre kurallarının ihlali) için uygulanır.
• Kararı Veren Makam: Mahkemeler değil, kolluk kuvvetleri (polis, jandarma) veya kamu kurumları (belediyeler, valilikler) gibi idari organlar tarafından belirlenir.
• İtiraz Yolu: Ceza kararına karşı, yetkili idare mahkemesine başvurularak itiraz edilebilir.
• Ödenmeyen idari para cezası, vergi borcu gibi takip edilerek icra yoluyla tahsil edilir. Ancak idari para cezası hapse çevrilemez.

Adli Para Cezası:

• Verildiği Durumlar: Mahkemeler tarafından, kanunda suç olarak tanımlanan fiiller nedeniyle verilir. Suçun ağırlığına göre belirlenir.
• Kararı Veren Makam: Sadece mahkemeler tarafından hükmedilir.
• İtiraz Yolu: Ceza, temyiz veya istinaf gibi adli yollarla üst mahkemeye taşınabilir.
• Adli para cezası ödenmezse, kamuya yararlı bir işte çalışma veya hapis cezasına çevirme süreci devreye girer.

 

Ceza Hukuku oldukça detaylı ve karmaşık bir alandır. Bu nedenle ceza davalarında hak kaybı yaşamamak ve sürecin doğru bir şekilde yönetilmesini sağlamak adına konunun uzmanı bir avukattan destek almak büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla, ceza hukuku ile ilgili detaylı bilgi almak için Kahramanmaraş'ta faaliyet gösteren Kahramanmaraş Ceza Avukatı Mustafa Serkan Uzun'a  [email protected] adresinden veya iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.